De anatomie van het geheugen
Het menselijk geheugen is het vermogen om informatie op te slaan. Het bestaat uit drie aspecten: het opslaan, het bewaren en het terugzoeken van informatie. Dit zorgt er voor dat we kunnen blijven leren.
Ons geheugen bevindt zich op verschillende plekken in de hersenen. Verschillende gebieden in de hersenen leveren een bijdrage aan het geheugen, maar ook organen daarbuiten. Zo komt informatie de hersenen binnen via onze ogen, oren, neus, huid en tong. De informatie komt terecht bij de thalamus, een gebied dat diep in de hersenen ligt. De thalamus speelt een belangrijke rol in het ontvangen en doorgeven van informatie, zoals prikkels, aan verschillende gebieden. De thalamus geeft de informatie door aan de cortex, ook wel hersenschors genoemd. Dit vormt de buitenste laag van de hersenen.
De functies van ons geheugen
Het geheugen slaat onder andere taal, geuren, gezichten en bewegingen op. De hippocampus is gelegen aan de binnenkant van de slaapkwab en heeft als hoofdfunctie de opslag en het ophalen van informatie. De amygdala liggen diep in de temporale kwab en is verantwoordelijk voor het opslaan van emoties. De voorste gebieden van de hersenschors zijn het meest actief betrokken bij het geheugen. Dat komt doordat deze gebieden onderling met elkaar verbonden zijn door zenuwnetwerken. De voorste gebieden zijn ook verbonden met de motorische hersenschors. Hierdoor staan bewegen en het geheugen in verband met elkaar. Vandaar dat we activiteiten zoals fietsen niet meer vergeten.
Er zijn twee soorten geheugen: het kortetermijngeheugen en het lange termijn geheugen. Het kort termijn geheugen slaat informatie op gedurende een korte tijd, die je maar voor even hoeft te onthouden. Het lange termijn geheugen gaat om gebeurtenissen die we langer willen onthouden. Hierin bevindt zich ook de algemene kennis en onze vaardigheden.
Tips voor een beter geheugen
Het geheugen kan ons soms in de steek laten. Dit kan komen door je gezondheid, maar ook door stressvolle periodes of hormonale schommelingen (zoals bij zwangerschapsdementie het geval is). Hieronder staan enkele tips die kunnen helpen om het geheugen beter te laten werken.
- Maak gebruik van geheugensteuntjes, zoals lijstjes, een agenda en ezelsbruggetjes.
- Leer jezelf vaste gewoontes aan zorg ervoor dat je je spullen op een vaste plek legt. Door na te denken over waar je iets neerlegt is de kans kleiner dat je het vergeet en kwijt raakt.
- Maak gebruik van je verbeelding. Koppel informatie aan een visualisatie. Vaak worden beelden beter onthouden dan woorden.
- Zorg er voor dat je gezonde voeding binnen krijgt met veel omega-3 vetzuren en B-vitaminen. Omega-3 vetzuren zijn voornamelijk te vinden in walnoten, lijnzaad en vette vis. B-vitaminen zitten het meest in volkoren producten, vlees, eieren en zuivel.
- Begin de dag met een ontbijt. Glucose is brandstof voor je hersenen. Na een nacht slapen heeft het lichaam hier behoefte aan.
- In dit blogbericht vertellen we meer over het belang van goed ontbijten.
- Matig met alcohol. Overmatig alcohol gebruik kan leiden tot een vermindering van het aantal hersencellen.
- Leef een zo actief mogelijk leven. Bezoek regelmatig musea, doe aan denksport, maak muziek of doe iets met je handen. Op deze manier stimuleer je de hersenactiviteit en traint je als het ware de hersenen.
- Zorg voor minder stress of vind een manier om om te gaan met je stress. Langdurige stress kan leiden tot concentratie problemen, waardoor je minder goed iets kunt onthouden.
- Slaap voldoende. Wanneer je goed slaap ben je beter uitgerust, zodat je dingen beter kunt onthouden. Tevens wordt ’s nachts alle informatie, die gedurende de hele dag binnen is gekomen, verwerkt en opgeslagen.